11.04.2019 Олатайым әйткәнен үтәрбеҙ!

... Йырлай-йырлай, ең һыҙғанып бесән сабабыҙ. Беҙҙең дәрткә ҡушылып, ҡоштар ҙа моңло һайрай, ағастар шаулай. Бар тәбиғәт ҡулыбыҙға көс-ҡеүәт өҫтәй, хатта ҡояш та, илаһи күңелле дәртебеҙгә ҡушылырға теләгәндәй, ҡыҙҙыра ғына. Әлдә башыбыҙҙы эҫенән һаҡлаусы түбәтәйҙәр бар, уның аҫтында - ҙур дегәнәк япрағы. Уныһы инде башыбыҙға дауа өсөн һалынған. Тыуған тәбиғәтебеҙҙең шифалы үләненең файҙаһын күреү ул. Олатайыбыҙ һәр ваҡыт шулай итә.

Еңелсә күлдәк һәм салбарҙарҙа ике туған бер өйөр егет ошолай йәй һайын Кәрешкә урманында, олатай-өләсәйгә ярҙам йөҙөнән, рәхәтләнеп бесән әҙерләй! Бигерәк яратам ошо мәлде!

Көйөргәҙе районының Таймаҫ ауылынан ете саҡрым алыҫлыҡта урынлашҡан Кәрешкә урманы – ҙур, татыу ғаиләбеҙҙең илһам сығанағы. Уға беҙ бәләкәйҙән йөрөйбөҙ: олатайға умарталыҡта ярҙам итәбеҙ, емеш-еләк, шифалы үләндәр йыябыҙ һәм, бына бөгөнгө кеүек, йыл да бесән әҙерләшәбеҙ. Уҡыу-эш мәшәҡәттәренә солғанып туғыҙ-ун ай буйы күрешмәгән туғандарыбыҙ менән кинәнеп һөйләшеү, олатайға ярҙам итеү, баллап үлән сәйҙәре эсеү, урман буйлап сәйәхәт ҡылыу – үҙе бер ғүмер. Сит илдәрең ары торһон, бында һин тән һәм йән сихәте алаһың!
Ә кистәрен олатайҙың урман өйө янында усаҡ яғып йырлашып ултырыуҙар, әңгәмәләшеүҙәр – үҙе бер онотолмаҫлыҡ мәл. Олатайға һорауҙарҙы яуҙырабыҙ ғына: ҡасан умартасылыҡ менән шөғөлләнә башлаған, нисә йәштә машинаға ултырған, өләсәй менән нисек танышҡан, мәктәптә уҡыуҙың бөгөнгө һәм элекке саҡтарын сағышты­рыу­ҙар, хатта сәйәси темаларға ла төшөп китәбеҙ.

Быйылғы һөйләшеү нисектер күңелгә шом һалды, үҙебеҙгә ниндәйҙер бурыс алғандай булдыҡ. Был әңгәмә илебеҙ һәм телебеҙ яҙмышы тураһында ине.

Әлеге көндә мәктәптәрҙә туған башҡорт телебеҙҙе ғариза яҙып уҡыу илебеҙҙә үҙебеҙҙең бөтөнләй хоҡуҡ­һыҙ икәнебеҙҙе күрһәтә түгелме? Ҡыҙғаныс хәл. Тарихты, телебеҙҙе белеп үҫһәк кенә беҙҙе ышаныслы, бәхетле киләсәк көтә. Республика­быҙҙың яңы етәкселеге башҡорт телен дәүләт теле булараҡ һаҡлап ҡалыуға булышлыҡ итһен һәм мәктәптәрҙә башҡорт кластарында мотлаҡ уҡытылырға тейеш тигән ҡарар сығарһын ине. Күп милләтле республикабыҙҙа башҡорт телен белеү, өйрәнеү – халҡыбыҙға ҡарата оло хөрмәт һәм ихтирам буласаҡ.

Телебеҙҙе һаҡлап ҡалыуҙа мәк­тәпкә генә һылтанырға ярамай. Уның башы – ғаиләлә. Әгәр беҙ атай-әсәйебеҙ, туғандарыбыҙ менән ауыҙ тултырып башҡортса һөйләшһәк, башҡорт матбуғатын, әҙәбиәтен уҡыһаҡ, телевидение тапшырыу­ҙарын ҡарап, радиоһын тыңлап йәшәһәк, башҡорт рухлы булһаҡ, телебеҙҙе белербеҙ һәм киләсәктә балаларыбыҙға ла еткерә алырбыҙ. Тамырыбыҙ ныҡлы булһа, респуб­ликабыҙ ҙа алға барыр, сәскә атыр.

Олатайым был хәлде үҙенсә аңлатты: «Бал ҡорттарының тәбиғә­тенә һоҡланам. Берҙәм ғаилә, тырышып эшләйҙәр, бала тәр­биәләйҙәр. Бер генә бал ҡортона ҡурҡыныс янаһын, һаҡсы ҡорттар шул яуызға күмәкләп ябырыла һәм бәләнән һаҡлап алып ҡала. Инә ҡортҡа табыналар. Инә ҡорт айырһа, күмәкләп осалар. Улар һәр ваҡыт берҙәм, бер-береһенә терәк. Әгәр беҙ, башҡорт­тар, бал ҡорттары кеүек берҙәм, бер-беребеҙгә терәк-таяныс булып йәшәһәк, илебеҙ алға барасаҡ. Һеҙ, улдарым, түбәтәйҙәр кейеп, рәхәт­ләнеп үҙ телебеҙҙә һөй­ләшәһегеҙ. Йырҙа йырланғанса, улдарым, һандуғас һайрар еребеҙҙә ил көҙгөһө булығыҙ!»

Был аралашыу беҙгә дәрт, көс, оло яуаплылыҡ өҫтәне. Олатай васыятына тоғро ҡалып, бал ҡорттарылай берҙәм, татыу, тырыш, ярҙамсыл булһаҡ, иманым камил, телебеҙ ҙә, илебеҙ ҙә йәшәйәсәк!