05.02.2016 «Һалдат һуғышты һайламай»
12 февралдә Әбйәлил районы үҙәге Асҡарҙа яугир-интернационалистарға арналған китаптың исем туйы үтәсәк.
…1980 йылдың ғинуар айы. Үзбәкстанда йәш һалдаттарҙы, ун һигеҙ-ун туғыҙ йәшлек егеттәрҙе, ҡәҙер-хөрмәт күрһәтеп, йырлап-бейеп сиккә оҙаталар. Туғандаш халыҡҡа ярҙам итәбеҙ, тип рухланып Афғанстан еренә аяҡ баҫҡан һалдаттар тәүге үк ҡышлаҡта ятһыныуҙы, дошманлыҡ хисен асыҡ тоя.
– Беҙҙе – ҡотҡарыусыларҙы, ярҙам итеүселәрҙе – ҡолас йәйеп ҡаршы алырҙар һымаҡ ине, шуға ла беренсе ҡышлаҡҡа ҡояш кеүек балҡып, ихласлап ҡул болғап килеп индек, – тип һөйләй яугир-интернационалист Исмәғил Билалов. – Ләкин сәләмләүебеҙгә яуап биреүсе булманы, барыһы ла ҡаш аҫтынан һөҙөп ҡараны, ҡайһы берәүҙәре йоҙроҡ төйҙө. Аптыраныҡ. Бер-ике айҙан һуң ғына ни өсөн беҙҙе йоҙроҡ төйөп ҡаршылағандарын аңлай башланыҡ...
Исмәғил Булат улы өсөн утыҙ алты йыл элек башланған һуғыш һаман да туҡтамаған һымаҡ: Афғанстанда күргән-кисергәндәре һәр күҙәнәккә юйылмаҫлыҡ булып уйылған да, төшкә инеп йонсота, йәшләй башын һалған иптәштәре иҫтән сыҡмай юҡһындыра, хатта кинәт тынды ҡурған ҡайнар һауа ла йөрәкте әрнетеп тулатып ебәрә ала… Үлем менән көн дә күҙгә-күҙ ҡарашып йөрөгән яҡташтарының барыһының да тыуған яғына иҫән ҡайтыуына ҡыуана яугир:
– Әбйәлилдән яҡынса 160 – 170 егет Афғанстанда хәрби бурысын үтәне, шөкөр, бөтәһе лә тыуған ергә үҙ аяҡтарында баҫты. Ҡайһы берәүҙәр бер кемдең дә һәләк булмағанын ишеткәс, эй, берәй мөйөштә ҡасып-боҫоп ултырғанһығыҙҙыр әле, тип иренен салшайта. Унда ни булғанын улар күҙ алдына ла килтерә алмай! Тамуҡ уты эсендә йөрөп ҡайттыҡ беҙ...
Шуны кешеләр белергә тейеш, тип, Исмәғил Булат улы яуҙаштары хаҡында китап әҙерләп баҫтырҙы. «Һалдат һуғышты һайламай» баҫмаһы үҫмерлек ҡоронан йүнләп сығып та өлгөрмәгән егеттәрҙең күҙ асып йомғансы сал сәсле ҡартҡа әйләнеүе, йөрәк өйәнәкле булып ҡалыуы хаҡында түгел, ә уларҙың батырлығы, ныҡлығы, күңел сафлығы тураһында. Китаптың исем туйы 12 февралдә Әбйәлил районы үҙәге Асҡарҙа уҙғарыла.
– Иң оло ярҙамды күрһәткән Әбйәлил районы хакимиәте башлығы Рим Сыңғыҙовҡа бар йөрәктән рәхмәтлемен, – ти автор. – Шулай уҡ ниәтемде күтәреп алған «Әбйәлил махсус коммуналь хеҙмәтләндереү» предприятиеһы директоры Ишморат Ҡалдаманов, Ташбулат ауыл хакимиәте башлығы Гөлшат Бадалова һәм «ДАТ» йәмғиәте директоры Николай Копытовҡа, ярҙам иткән Динара Сафиуллина, Фәйрүзә Шәмсетдинова һәм Иштимер Йосоповҡа ла ҙур рәхмәт.
«Һалдат һуғышты һайламай» үҙ уҡыусыһын мотлаҡ табасаҡ. Сөнки һәр биттә – таныштарыбыҙҙың, яҡындарыбыҙҙың, яҡташтарыбыҙҙың ҡабатланмаҫ яҙмышы.
Баныу ШӘРИПОВА.