24.09.2011 «Башҡортостан ҡәҙерле ватаныбыҙға әйләнде»,
– ти республика украиндары
Башҡортостанда Украинаның Рәсәйҙәге Ғәҙәттән тыш һәм тулы хоҡуҡлы илсеһе Владимир Ельченко булып китте. Республика башлығы Рөстәм Хәмитов менән осрашыуҙа иҡтисад, фән һәм мәҙәниәт өлкәһендә хеҙмәттәшлекте киңәйтеү мәсьәләләре ҡаралды.
Башҡортостанда украин диаспораһы (2002 йылғы перепись буйынса, 55 меңдән ашыу, БР Халыҡтар дуҫлығы йорто мәғлүмәттәре буйынса, әле 75 мең самаһы кеше) башҡа милләттәр менән татыу йәшәй. Был славян халҡының теле, мәҙәниәте лә һаҡлана һәм үҫтерелә. Үҙ сиратында республикала тыуып үҫеп, әлеге мәлдә Украинала йәшәүселәр ҙә байтаҡ. Һәр ике яҡтан да иғтибар бар. Владимир Ельченко Башҡортостандың милләттәргә күрһәткән иғтибарын өлгө итеп ҡуйҙы.
Ике дәүләт араһындағы хеҙмәттәшлеккә килгәндә, 2010 йылда сауҙа әйләнеше 409,4 миллион доллар менән иҫәпләнә. Быйыл алты айҙа экспорт – 64,7, импорт 12,6 процентҡа артҡан. Беҙҙең менән тығыҙ хеҙмәттәшлек итеүсе илдәр араһында Украина 13-сө урында тора. Ул, башлыса, беҙҙән дизель яғыулығы, химия продукцияһы, металдар һатып ала, республикаға керамик плиталар, ҡара металл, реактив авиация двигателдәре индерелә.
Украина яғы делегацияһы Өфөләге 9-сы урта мәктәп базаһында эшләп килгән Тарас Шевченко исемендәге республика украин мәктәбендә лә булды. Унда уҡытыу рус, украин, башҡорт һәм татар телдәрендә алып барыла. Әлеге уҡыу йорто Башҡортостандың украин мәктәптәре өсөн методик үҙәк тә булып тора. Мәктәптә этнография музейы ла булдырылған, «Кобзарь» республика украин милли-мәҙәни үҙәге менән берлектә эш алып барыла.
Владимир Ельченко БР Хөкүмәте Премьер-министры урынбаҫарҙары Әнүәр Мәхмүтов һәм Зөһрә Рәхмәтуллина менән дә осрашты. Бында һүҙ, үрҙә әйтеп үтелгәнсә, мәғариф, мәҙәниәт һәм фән өлкәһендә мөмкин булғанса хеҙмәттәшлек алып барыу тураһында барҙы. Хеҙмәттәшлек бойомға ашырыла ла инде – Өфөнөң ике вузы килешеүгә ҡул ҡуйған.
Украина вәкилдәре Башҡортостандың Сауҙа-сәнәғәт палатаһы етәксеһе Юрий Пустовгаров менән дә осрашты. Яҡтар сәнәғәтселәр һәм эшҡыуарҙар араһында бәйләнеште нығытыу өсөн Өфөнән Украинаның берәй ҙур ҡалаһына тура авиация рейсы асыу мәсьәләһен ҡарарға килеште.
Ошо көндәрҙә Шолохов исемендәге Мәскәү дәүләт гуманитар университетының Өфө филиалында «Башҡортостан – Украина: Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында фән, мәғариф, мәҙәниәт» конференцияһы үтте. Ни өсөн бындай тема һайланыуына килгәндә, һуғыш йылдарында Украинанан беҙгә 100 меңдән ашыу кеше, 20 эре предприятие күсерелгән. 1941 – 1943 йылдарҙа республикала Украинаның эвакуацияланған Фәндәр академияһы, Композиторҙар, Яҙыусылар, Архитекторҙар союздары, музей-театрҙары эшләгән.
Владимир Ельченконы республика украиндарының мәҙәниәте менән танышырға ла саҡырҙылар. Был сара милли фестиваль төҫөн алды. ҡунаҡтар Стәрлетамаҡ районындағы «Золотоношка» тарихи-мәҙәни үҙәгендә булды, баш ҡалабыҙҙың «Каруанһарай» комплексында милләттәштәре менән осрашты. Бында халыҡ украин көнкүреше, йыр-моңо, милли кейемдәре, хатта сало әҙерләү процесы менән танышты. Украиндар Ауырғазы, Шишмә, Дәүләкән райондарынан да килгәйне. Дөйөм алғанда, был милләт вәкилдәре Башҡортостандың һәр төбәгендә тиерлек йәшәй.
Ауырғазы районының Степановка ауылынан килгән украиндарҙың матур бер плакатында шундай шиғыр юлдары бар:
Живут здесь чуваши, татары, башкиры,
Украинский, русский народ.
Единой семьей проживают бок о бок,
И делят и горечь, и мед.
Был ысын мәғәнәһендә шулай. Башҡорттар үҙ заманында ярҙам һорап килгән барыһын да янына һыйындырған, ер байлыҡтарын, һыуын-урманын бүлешкән. Үҙ сиратында, йөҙҙәрсә милләт өсөн Башҡортостаныбыҙ – Тыуған ил, Ватан.
Әлеге сәфәрендә лә Украина делегацияһы милләттәштәренең беҙҙә дуҫлыҡта һәм татыулыҡта йәшәүенә һоҡланды, мәҙәниәте, теле һаҡланыуға рәхмәт белдерҙе. Киләсәктә хеҙмәттәшлек тағы ла нығыясаҡ.
А. ЗИННУРОВА.
Автор фотоһы.